kuntyuvāca
namasyē puruṣaṃ tvādyamīśvaraṃ prakṛtēḥ param| alakṣyaṃ sarvabhūtānāmantarbahiravasthitam||18|| |
māyājavanikācchannamajñādhōkṣajamavyayam| na lakṣyasē mūḍhadṛśā naṭō nāṭyadharō yathā||19|| |
tathā paramahaṃsānāṃ munīnāmamalātmanām| bhaktiyōgavidhānārthaṃ kathaṃ paśyēma hi striyaḥ||20|| |
kṛṣṇāya vāsudēvāya dēvakīnandanāya ca| nandagōpakumārāya gōvindāya namō namaḥ||21|| |
namaḥ paṅkajanābhāya namaḥ paṅkajamālinē| namaḥ paṅkajanētrāya namastē paṅkajāṅghrayē||22|| |
yathā hṛṣīkēśa khalēna dēvakī kaṃsēna ruddhāticiraṃ śucārpitā| vimōcitāhaṃ ca sahātmajā vibhō tvayaiva nāthēna muhurvipadgaṇāt||23|| |
viṣānmahāgnēḥ puruṣādadarśanādasatsabhāyā vanavāsakṛcchrataḥ| mṛdhē mṛdhē'nēkamahārathāstratō drauṇyastrataścāsma harē'bhirakṣitāḥ||24|| |
vipadaḥ santu tāḥ śaśvattatra tatra jagadgurō| bhavatō darśanaṃ yatsyādapunarbhavadarśanam||25|| |
janmaiśvaryaśrutaśrībhirēdhamānamadaḥ pumān| naivārhatyabhidhātuṃ vai tvāmakiñcanagōcaram||26|| |
namō'kiñcanavittāya nivṛttaguṇavṛttayē| ātmārāmāya śāntāya kaivalyapatayē namaḥ||27|| |
manyē tvāṃ kālamīśānamanādinidhanaṃ vibhum| samaṃ carantaṃ sarvatra bhūtānāṃ yanmithaḥ kaliḥ||28|| |
na vēda kaścidbhagavaṃścikīrṣitaṃ tavēhamānasya nṛṇāṃ viḍambanam| na yasya kaściddayitō'sti karhiciddvēṣyaśca yasminviṣamā matirnṛṇām||29|| |
janma karma ca viśvātmannajasyākarturātmanaḥ| tiryaṅnṝṣiṣu yādaḥsu tadatyantaviḍambanam||30|| |
gōpyādadē tvayi kṛtāgasi dāma tāvadyā tē daśāśrukalilāñjanasambhramākṣam| vaktraṃ ninīya bhayabhāvanayā sthitasya sā māṃ vimōhayati bhīrapi yadbibhēti||31|| |
kēcidāhurajaṃ jātaṃ puṇyaślōkasya kīrtayē| yadōḥ priyasyānvavāyē malayasyēva candanam||32|| |
aparē vasudēvasya dēvakyāṃ yācitō'bhyagāt| ajastvamasya kṣēmāya vadhāya ca suradviṣām||33|| |
bhārāvatāraṇāyānyē bhuvō nāva ivōdadhau| sīdantyā bhūribhārēṇa jātō hyātmabhuvārthitaḥ||34|| |
bhavē'sminkliśyamānānāmavidyākāmakarmabhiḥ| śravaṇasmaraṇārhāṇi kariṣyanniti kēcana||35|| |
śṛṇvanti gāyanti gṛṇantyabhīkṣṇaśaḥ smaranti nandanti tavēhitaṃ janāḥ| ta ēva paśyantyacirēṇa tāvakaṃ bhavapravāhōparamaṃ padāmbujam||36|| |
apyadya nastvaṃ svakṛtēhita prabhō jihāsasi svitsuhṛdō'nujīvinaḥ| yēṣāṃ na cānyadbhavataḥ padāmbujātparāyaṇaṃ rājasu yōjitāṃhasām||37|| |
kē vayaṃ nāmarūpābhyāṃ yadubhiḥ saha pāṇḍavāḥ| bhavatō'darśanaṃ yarhi hṛṣīkāṇāmivēśituḥ||38|| |
nēyaṃ śōbhiṣyatē tatra yathēdānīṃ gadādhara| tvatpadairaṅkitā bhāti svalakṣaṇavilakṣitaiḥ||39|| |
imē janapadāḥ svṛddhāḥ supakvauṣadhivīrudhaḥ| vanādrinadyudanvantō hyēdhantē tava vīkṣitaiḥ||40|| |
atha viśvēśa viśvātmanviśvamūrtē svakēṣu mē| snēhapāśamimaṃ chindhi dṛḍhaṃ pāṇḍuṣu vṛṣṇiṣu||41|| |
tvayi mē'nanyaviṣayā matirmadhupatē'sakṛt| ratimudvahatādaddhā gaṅgēvaughamudanvati||42|| |
śrīkṛṣṇa kṛṣṇasakha vṛṣṇyṛṣabhāvanidhrugrājanyavaṃśadahanānapavargavīrya| gōvinda gōdvijasurārtiharāvatāra yōgēśvarākhilagurō bhagavannamastē||43|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ prathamaskandhē aṣṭamē'dhyāyē śrī kuntīkṛta kṛṣṇastutiḥ sampūrṇaḥ||
śrībhīṣma uvāca
iti matirupakalpitā vitṛṣṇā bhagavati sātvatapuṅgavē vibhūmni| svasukhamupagatē kvacidvihartuṃ prakṛtimupēyuṣi yadbhavapravāhaḥ||32|| |
tribhuvanakamanaṃ tamālavarṇaṃ ravikaragauravarāmbaraṃ dadhānē| vapuralakakulāvṛtānanābjaṃ vijayasakhē ratirastu mē'navadyā||33|| |
yudhi turagarajōvidhūmraviṣvakkacalulitaśramavāryalaṅkṛtāsyē| mama niśitaśarairvibhidyamāna tvaci vilasatkavacē'stu kṛṣṇa ātmā||34|| |
sapadi sakhivacō niśamya madhyē nijaparayōrbalayō rathaṃ nivēśya| sthitavati parasainikāyurakṣṇā hṛtavati pārthasakhē ratirmamāstu||35|| |
vyavahitapṛtanāmukhaṃ nirīkṣya svajanavadhādvimukhasya dōṣabuddhyā| kumatimaharadātmavidyayā yaścaraṇaratiḥ paramasya tasya mē'stu||36|| |
svanigamamapahāya matpratijñāmṛtamadhikartumavaplutō rathasthaḥ| dhṛtarathacaraṇō'bhyayāccaladgurhaririva hantumibhaṃ gatōttarīyaḥ||37|| |
śitaviśikhahatō viśīrṇadaṃśaḥ kṣatajaparipluta ātatāyinō mē| prasabhamabhisasāra madvadhārthaṃ sa bhavatu mē bhagavāngatirmukundaḥ||38|| |
vijayarathakuṭumba āttatōtrē dhṛtahayaraśmini tacchriyēkṣaṇīyē| bhagavati ratirastu mē mumūrṣōryamiha nirīkṣya hatā gatāḥ svarūpam||39|| |
lalitagativilāsavalguhāsa praṇayanirīkṣaṇakalpitōrumānāḥ| kṛtamanukṛtavatya unmadāndhāḥ prakṛtimagankila yasya gōpavadhvaḥ||40|| |
munigaṇanṛpavaryasaṅkulē'ntaḥ sadasi yudhiṣṭhirarājasūya ēṣām| arhaṇamupapēda īkṣaṇīyō mama dṛśigōcara ēṣa āvirātmā||41|| |
tamimamahamajaṃ śarīrabhājāṃ hṛdi hṛdi dhiṣṭhitamātmakalpitānām| pratidṛśamiva naikadhārkamēkaṃ samadhigatō'smi vidhūtabhēdamōhaḥ||42|| |
sūta uvāca
kṛṣṇa ēvaṃ bhagavati manōvāgdṛṣṭivṛttibhiḥ| ātmanyātmānamāvēśya sō'ntaḥśvāsa upāramat||43|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ prathamaskandhē navamē'dhyāyē śrī bhīṣmakṛta kṛṣṇastutiḥ sampūrṇaḥ||
śrībhagavānuvāca
jñānaṃ paramaguhyaṃ mē yadvijñānasamanvitam| sarahasyaṃ tadaṅgaṃ ca gṛhāṇa gaditaṃ mayā|| |
yāvānahaṃ yathābhāvō yadrūpaguṇakarmakaḥ| tathaiva tattvavijñānamastu tē madanugrahāt||1|| |
ahamēvāsamēvāgrē nānyadyatsadasatparam| paścādahaṃ yadētacca yō'vaśiṣyēta sō'smyaham||2|| |
ṛtē'rthaṃ yatpratīyēta na pratīyēta cātmani| tadvidyādātmanō māyāṃ yathābhāsō yathā tamaḥ||3|| |
yathā mahānti bhūtāni bhūtēṣūccāvacēṣvanu| praviṣṭānyapraviṣṭāni tathā tēṣu na tēṣvaham||4|| |
ētāvadēva jijñāsyaṃ tattvajijñāsunātmanaḥ| anvayavyatirēkābhyāṃ yatsyātsarvatra sarvadā|| |
ētanmataṃ samātiṣṭha paramēṇa samādhinā| bhavānkalpavikalpēṣu na vimuhyati karhicit|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ dvitīyaskandhē navamē'dhyāyē catuśślōki bhāgavataṃ sampūrṇam||
kūrmastōtram
dēvā ūcuḥ
namāma tē dēva padāravindaṃ prapannatāpōpaśamātapatram| yanmūlakētā yatayō'ñjasōru saṃsāraduḥkhaṃ bahirutkṣipanti||38|| |
dhātaryadasminbhava īśa jīvāstāpatrayēṇōpahatā na śarma| ātmanlabhantē bhagavaṃstavāṅghri cchāyāṃ savidyāmata āśrayēma||39|| |
mārganti yattē mukhapadmanīḍaiśchandaḥsuparṇair-ṛṣayō viviktē| yasyāghamarṣōdasaridvarāyāḥ padaṃ padaṃ tīrthapadaḥ prapannāḥ||40|| |
yacchraddhayā śrutavatyā ca bhaktyā sammṛjyamānē hṛdayē'vadhāya| jñānēna vairāgyabalēna dhīrā vrajēma tattē'ṅghrisarōjapīṭham||41|| |
viśvasya janmasthitisaṃyamārthē kṛtāvatārasya padāmbujaṃ tē| vrajēma sarvē śaraṇaṃ yadīśa smṛtaṃ prayacchatyabhayaṃ svapuṃsām||42|| |
yatsānubandhē'sati dēhagēhē mamāhamityūḍhadurāgrahāṇām| puṃsāṃ sudūraṃ vasatō'pi puryāṃ bhajēma tattē bhagavanpadābjam||43|| |
tānvai hyasadvṛttibhirakṣibhiryē parāhṛtāntarmanasaḥ parēśa| athō na paśyantyurugāya nūnaṃ yē tē padanyāsavilāsalakṣmyāḥ||44|| |
pānēna tē dēva kathāsudhāyāḥ pravṛddhabhaktyā viśadāśayā yē| vairāgyasāraṃ pratilabhya bōdhaṃ yathāñjasānvīyurakuṇṭhadhiṣṇyam||45|| |
tathāparē cātmasamādhiyōga balēna jitvā prakṛtiṃ baliṣṭhām| tvāmēva dhīrāḥ puruṣaṃ viśanti tēṣāṃ śramaḥ syānna tu sēvayā tē||46|| |
tattē vayaṃ lōkasisṛkṣayādya tvayānusṛṣṭāstribhirātmabhiḥ sma| sarvē viyuktāḥ svavihāratantraṃ na śaknumastatpratihartavē tē||47|| |
yāvadbaliṃ tē'ja harāma kālē yathā vayaṃ cānnamadāma yatra| yathōbhayēṣāṃ ta imē hi lōkā baliṃ harantō'nnamadantyanūhāḥ||48|| |
tvaṃ naḥ surāṇāmasi sānvayānāṃ kūṭastha ādyaḥ puruṣaḥ purāṇaḥ| tvaṃ dēva śaktyāṃ guṇakarmayōnau rētastvajāyāṃ kavimādadhē'jaḥ||49|| |
tatō vayaṃ satpramukhā yadarthē babhūvimātmankaravāma kiṃ tē tvaṃ naḥ svacakṣuḥ paridēhi śaktyā dēva kriyārthē yadanugrahāṇām||50|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ tṛtīyēskandhē pañcamē'dhyāyē dēvairkṛta kūrmastōtraṃ sampūrṇam||
yajñavarāhamūrtistutiḥ
ṛṣaya ūcuḥ
jitaṃ jitaṃ tē'jita yajñabhāvana trayīṃ tanuṃ svāṃ paridhunvatē namaḥ| yadrōmagartēṣu nililyuraddhayastasmai namaḥ kāraṇasūkarāya tē||35|| |
rūpaṃ tavaitannanu duṣkṛtātmanāṃ durdarśanaṃ dēva yadadhvarātmakam| chandāṃsi yasya tvaci barhirōmasvājyaṃ dṛśi tvaṅghriṣu cāturhōtram||36|| |
sraktuṇḍa āsītsruva īśa nāsayōriḍōdarē camasāḥ karṇarandhrē| prāśitramāsyē grasanē grahāstu tē yaccarvaṇaṃ tē bhagavannagnihōtram||37|| |
dīkṣānujanmōpasadaḥ śirōdharaṃ tvaṃ prāyaṇīyōdayanīyadaṃṣṭraḥ| jihvā pravargyastava śīrṣakaṃ kratōḥ satyāvasathyaṃ citayō'savō hi tē||38|| |
sōmastu rētaḥ savanānyavasthitiḥ saṃsthāvibhēdāstava dēva dhātavaḥ| satrāṇi sarvāṇi śarīrasandhistvaṃ sarvayajñakraturiṣṭibandhanaḥ||39|| |
namō namastē'khilamantradēvatā dravyāya sarvakratavē kriyātmanē| vairāgyabhaktyātmajayānubhāvita jñānāya vidyāguravē namō namaḥ||40|| |
daṃṣṭrāgrakōṭyā bhagavaṃstvayā dhṛtā virājatē bhūdhara bhūḥ sabhūdharā| yathā vanānniḥsaratō datā dhṛtā mataṅgajēndrasya sapatrapadminī||41|| |
trayīmayaṃ rūpamidaṃ ca saukaraṃ bhūmaṇḍalēnātha datā dhṛtēna tē| cakāsti śṛṅgōḍhaghanēna bhūyasā kulācalēndrasya yathaiva vibhramaḥ||42|| |
saṃsthāpayaināṃ jagatāṃ satasthuṣāṃ lōkāya patnīmasi mātaraṃ pitā| vidhēma cāsyai namasā saha tvayā yasyāṃ svatējō'gnimivāraṇāvadhāḥ||43|| |
kaḥ śraddadhītānyatamastava prabhō rasāṃ gatāyā bhuva udvibarhaṇam| na vismayō'sau tvayi viśvavismayē yō māyayēdaṃ sasṛjē'tivismayam||44|| |
vidhunvatā vēdamayaṃ nijaṃ vapurjanastapaḥsatyanivāsinō vayam| saṭāśikhōddhūtaśivāmbubindubhirvimṛjyamānā bhṛśamīśa pāvitāḥ||45|| |
sa vai bata bhraṣṭamatistavaiṣatē yaḥ karmaṇāṃ pāramapārakarmaṇaḥ| yadyōgamāyāguṇayōgamōhitaṃ viśvaṃ samastaṃ bhagavanvidhēhi śam||46|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ tṛtīyēskandhē trayōdaśē'dhyāyē ṛṣibhirkṛta yajñavarāhamūrtistutiḥ sampūrṇaḥ||
dhruvakṛta bhagavat stavam
dhruva uvāca
yō'ntaḥ praviśya mama vācamimāṃ prasuptāṃ sañjīvayatyakhilaśaktidharaḥ svadhāmnā| anyāṃśca hastacaraṇaśravaṇatvagādīn prāṇānnamō bhagavatē puruṣāya tubhyam||1|| |
ēkastvamēva bhagavannidamātmaśaktyā māyākhyayōruguṇayā mahadādyaśēṣam| sṛṣṭvānuviśya puruṣastadasadguṇēṣu nānēva dāruṣu vibhāvasuvadvibhāsi||2|| |
tvaddattayā vayunayēdamacaṣṭa viśvaṃ suptaprabuddha iva nātha bhavatprapannaḥ| tasyāpavargyaśaraṇaṃ tava pādamūlaṃ vismaryatē kṛtavidā kathamārtabandhō||3|| |
nūnaṃ vimuṣṭamatayastava māyayā tē yē tvāṃ bhavāpyayavimōkṣaṇamanyahētōḥ| arcanti kalpakataruṃ kuṇapōpabhōgyam icchanti yatsparśajaṃ nirayē'pi nām||4|| |
yā nirvṛtistanubhṛtāṃ tava pādapadma dhyānādbhavajjanakathāśravaṇēna vā syāt| sā brahmaṇi svamahimanyapi nātha mā bhūt kiṃ tvantakāsilulitātpatatāṃ vimānāt||5|| |
bhaktiṃ muhuḥ pravahatāṃ tvayi mē prasaṅgō bhūyādananta mahatāmamalāśayānām| yēnāñjasōlbaṇamuruvyasanaṃ bhavābdhiṃ nēṣyē bhavadguṇakathāmṛtapānamattaḥ||6|| |
tē na smarantyatitarāṃ priyamīśa martyaṃ yē cānvadaḥ sutasuhṛdgṛhavittadārāḥ| yē tvabjanābha bhavadīyapadāravinda saugandhyalubdhahṛdayēṣu kṛtaprasaṅgāḥ||7|| |
tiryaṅnagadvijasarīsṛpadēvadaitya martyādibhiḥ paricitaṃ sadasadviśēṣam| rūpaṃ sthaviṣṭhamaja tē mahadādyanēkaṃ nātaḥ paraṃ parama vēdmi na yatra vādaḥ||8|| |
kalpānta ētadakhilaṃ jaṭharēṇa gṛhṇan śētē pumānsvadṛganantasakhastadaṅkē| yannābhisindhuruhakāñcanalōkapadma garbhē dyumānbhagavatē praṇatō'smi tasmai||9|| |
tvaṃ nityamuktapariśuddhavibuddha ātmā kūṭastha ādipuruṣō bhagavāṃstryadhīśaḥ| yadbuddhyavasthitimakhaṇḍitayā svadṛṣṭyā draṣṭā sthitāvadhimakhō vyatirikta āssē||10|| |
yasminviruddhagatayō hyaniśaṃ patanti vidyādayō vividhaśaktaya ānupūrvyāt| tadbrahma viśvabhavamēkamanantamādyam ānandamātramavikāramahaṃ prapadyē||11|| |
satyāśiṣō hi bhagavaṃstava pādapadmam āśīstathānubhajataḥ puruṣārthamūrtēḥ| apyēvamarya bhagavānparipāti dīnān vāśrēva vatsakamanugrahakātarō'smān||12|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ caturthaskandhē navamē'dhyāyē śrī dhruvakṛta bhagavatstavaṃ sampūrṇam||
nārāyaṇakavacam
śrīrājōvāca
yayā guptaḥ sahasrākṣaḥ savāhānripusainikān| krīḍanniva vinirjitya trilōkyā bubhujē śriyam||1|| |
bhagavaṃstanmamākhyāhi varma nārāyaṇātmakam| yathātatāyinaḥ śatrūnyēna guptō'jayanmṛdhē||2|| |
śrībādarāyaṇiruvāca
vṛtaḥ purōhitastvāṣṭrō mahēndrāyānupṛcchatē| nārāyaṇākhyaṃ varmāha tadihaikamanāḥ śṛṇu||3|| |
śrīviśvarūpa uvāca
dhautāṅghripāṇirācamya sapavitra udaṅmukhaḥ| kṛtasvāṅgakaranyāsō mantrābhyāṃ vāgyataḥ śuciḥ||4|| |
nārāyaṇaparaṃ varma sannahyēdbhaya āgatē| pādayōrjānunōrūrvōrudarē hṛdyathōrasi||5|| |
mukhē śirasyānupūrvyādōṃkārādīni vinyasēt| ōṃ namō nārāyaṇāyēti viparyayamathāpi vā||6|| |
karanyāsaṃ tataḥ kuryāddvādaśākṣaravidyayā| praṇavādiyakārāntamaṅgulyaṅguṣṭhaparvasu||7|| |
nyasēddhṛdaya ōṃkāraṃ vikāramanu mūrdhani| ṣakāraṃ tu bhruvōrmadhyē ṇakāraṃ śikhayā nyasēt||8|| |
vēkāraṃ nētrayōryuñjyānnakāraṃ sarvasandhiṣu| makāramastramuddiśya mantramūrtirbhavēdbudhaḥ||9|| |
savisargaṃ phaḍantaṃ tatsarvadikṣu vinirdiśēt| ōṃ viṣṇavē nama iti||10|| |
ātmānaṃ paramaṃ dhyāyēddhyēyaṃ ṣaṭśaktibhiryutam| vidyātējastapōmūrtimimaṃ mantramudāharēt||11|| |
ōṃ harirvidadhyānmama sarvarakṣāṃ nyastāṅghripadmaḥ patagēndrapṛṣṭhē| darāricarmāsigadēṣucāpa pāśāndadhānō'ṣṭaguṇō'ṣṭabāhuḥ||12|| |
jalēṣu māṃ rakṣatu matsyamūrtiryādōgaṇēbhyō varuṇasya pāśāt| sthalēṣu māyāvaṭuvāmanō'vyāttrivikramaḥ khē'vatu viśvarūpaḥ||13|| |
durgēṣvaṭavyājimukhādiṣu prabhuḥ pāyānnṛsiṃhō'surayūthapāriḥ| vimuñcatō yasya mahāṭṭahāsaṃ diśō vinēdurnyapataṃśca garbhāḥ||14|| |
rakṣatvasau mādhvani yajñakalpaḥ svadaṃṣṭrayōnnītadharō varāhaḥ| rāmō'drikūṭēṣvatha vipravāsē salakṣmaṇō'vyādbharatāgrajō'smān||15|| |
māmugradharmādakhilātpramādānnārāyaṇaḥ pātu naraśca hāsāt| dattastvayōgādatha yōganāthaḥ pāyādguṇēśaḥ kapilaḥ karmabandhāt||16|| |
sanatkumārō'vatu kāmadēvāddhayaśīrṣā māṃ pathi dēvahēlanāt| dēvarṣivaryaḥ puruṣārcanāntarātkūrmō harirmāṃ nirayādaśēṣāt||17|| |
dhanvantarirbhagavānpātvapathyāddvandvādbhayādṛṣabhō nirjitātmā| yajñaśca lōkādavatājjanāntādbalō gaṇātkrōdhavaśādahīndraḥ||18|| |
dvaipāyanō bhagavānaprabōdhādbuddhastu pāṣaṇḍagaṇapramādāt| kalkiḥ kalēḥ kālamalātprapātu dharmāvanāyōrukṛtāvatāraḥ||19|| |
māṃ kēśavō gadayā prātaravyādgōvinda āsaṅgavamāttavēṇuḥ| nārāyaṇaḥ prāhṇa udāttaśaktirmadhyandinē viṣṇurarīndrapāṇiḥ||20|| |
dēvō'parāhṇē madhuhōgradhanvā sāyaṃ tridhāmāvatu mādhavō mām| dōṣē hṛṣīkēśa utārdharātrē niśītha ēkō'vatu padmanābhaḥ||21|| |
śrīvatsadhāmāpararātra īśaḥ pratyūṣa īśō'sidharō janārdanaḥ| dāmōdarō'vyādanusandhyaṃ prabhātē viśvēśvarō bhagavānkālamūrtiḥ||22|| |
cakraṃ yugāntānalatigmanēmi bhramatsamantādbhagavatprayuktam| dandagdhi dandagdhyarisainyamāśu kakṣaṃ yathā vātasakhō hutāśaḥ||23|| |
gadē'śanisparśanavisphuliṅgē niṣpiṇḍhi niṣpiṇḍhyajitapriyāsi| kuṣmāṇḍavaināyakayakṣarakṣō bhūtagrahāṃścūrṇaya cūrṇayārīn||24|| |
tvaṃ yātudhānapramathaprētamātṛ piśācavipragrahaghōradṛṣṭīn| darēndra vidrāvaya kṛṣṇapūritō bhīmasvanō'rērhṛdayāni kampayan||25|| |
tvaṃ tigmadhārāsivarārisainyamīśaprayuktō mama chindhi chindhi| cakṣūṃṣi carmanchatacandra chādaya dviṣāmaghōnāṃ hara pāpacakṣuṣām||26|| |
yannō bhayaṃ grahēbhyō'bhūtkētubhyō nṛbhya ēva ca| sarīsṛpēbhyō daṃṣṭribhyō bhūtēbhyō'ṃhōbhya ēva ca||27|| |
sarvāṇyētāni bhagavannāmarūpānukīrtanāt| prayāntu saṅkṣayaṃ sadyō yē naḥ śrēyaḥpratīpakāḥ||28|| |
garuḍō bhagavānstōtra stōbhaśchandōmayaḥ prabhuḥ| rakṣatvaśēṣakṛcchrēbhyō viṣvaksēnaḥ svanāmabhiḥ||29|| |
sarvāpadbhyō harērnāma rūpayānāyudhāni naḥ| buddhīndriyamanaḥprāṇānpāntu pārṣadabhūṣaṇāḥ||30|| |
yathā hi bhagavānēva vastutaḥ sadasacca yat| satyēnānēna naḥ sarvē yāntu nāśamupadravāḥ||31|| |
yathaikātmyānubhāvānāṃ vikalparahitaḥ svayam| bhūṣaṇāyudhaliṅgākhyā dhattē śaktīḥ svamāyayā||32|| |
tēnaiva satyamānēna sarvajñō bhagavānhariḥ| pātu sarvaiḥ svarūpairnaḥ sadā sarvatra sarvagaḥ||33|| |
vidikṣu dikṣūrdhvamadhaḥ samantādantarbahirbhagavānnārasiṃhaḥ| prahāpaya lōkabhayaṃ svanēna svatējasā grastasamastatējāḥ||34|| |
maghavannidamākhyātaṃ varma nārāyaṇātmakam| vijēṣyasē'ñjasā yēna daṃśitō'surayūthapān||35|| |
ētaddhārayamāṇastu yaṃ yaṃ paśyati cakṣuṣā| padā vā saṃspṛśētsadyaḥ sādhvasātsa vimucyatē||36|| |
na kutaścidbhayaṃ tasya vidyāṃ dhārayatō bhavēt| rājadasyugrahādibhyō vyādhyādibhyaśca karhicit||37|| |
imāṃ vidyāṃ purā kaścitkauśikō dhārayandvijaḥ| yōgadhāraṇayā svāṅgaṃ jahau sa marudhanvani||38|| |
tasyōpari vimānēna gandharvapatirēkadā| yayau citrarathaḥ strībhirvṛtō yatra dvijakṣayaḥ||39|| |
gaganānnyapatatsadyaḥ savimānō hyavākṣirāḥ sa vālikhilyavacanādasthīnyādāya vismitaḥ prāsya prācīsarasvatyāṃ snātvā dhāma svamanvagāt||40|| |
śrīśuka uvāca
ya idaṃ śṛṇuyātkālē yō dhārayati cādṛtaḥ| taṃ namasyanti bhūtāni mucyatē sarvatō bhayāt||41|| |
ētāṃ vidyāmadhigatō viśvarūpācchatakratuḥ trailōkyalakṣmīṃ bubhujē vinirjitya mṛdhē'surān||42|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ ṣaṣṭhaskandhē aṣṭamō'dhyāyaḥ||
śrīprahlāda uvāca
brahmādayaḥ suragaṇā munayō'tha siddhāḥ sattvaikatānagatayō vacasāṃ pravāhaiḥ| nārādhituṃ puruguṇairadhunāpi pipruḥ kiṃ tōṣṭumarhati sa mē harirugrajātēḥ||8|| |
manyē dhanābhijanarūpatapaḥśrutaujas tējaḥprabhāvabalapauruṣabuddhiyōgāḥ| nārādhanāya hi bhavanti parasya puṃsō bhaktyā tutōṣa bhagavāngajayūthapāya||9|| |
viprāddviṣaḍguṇayutādaravindanābha pādāravindavimukhātśvapacaṃ variṣṭham| manyē tadarpitamanōvacanēhitārtha prāṇaṃ punāti sa kulaṃ na tu bhūrimānaḥ||10|| |
naivātmanaḥ prabhurayaṃ nijalābhapūrṇō mānaṃ janādaviduṣaḥ karuṇō vṛṇītē| yadyajjanō bhagavatē vidadhīta mānaṃ taccātmanē pratimukhasya yathā mukhaśrīḥ||11|| |
tasmādahaṃ vigataviklava īśvarasya sarvātmanā mahi gṛṇāmi yathā manīṣam| nīcō'jayā guṇavisargamanupraviṣṭaḥ pūyēta yēna hi pumānanuvarṇitēna||12|| |
sarvē hyamī vidhikarāstava sattvadhāmnō brahmādayō vayamivēśa na cōdvijantaḥ| kṣēmāya bhūtaya utātmasukhāya cāsya vikrīḍitaṃ bhagavatō rucirāvatāraiḥ||13|| |
tadyaccha manyumasuraśca hatastvayādya mōdēta sādhurapi vṛścikasarpahatyā| lōkāśca nirvṛtimitāḥ pratiyanti sarvē rūpaṃ nṛsiṃha vibhayāya janāḥ smaranti||14|| |
nāhaṃ bibhēmyajita tē'tibhayānakāsya jihvārkanētrabhrukuṭīrabhasōgradaṃṣṭrāt| āntrasrajaḥkṣatajakēśaraśaṅkukarṇān nirhrādabhītadigibhādaribhinnakhāgrāt||15|| |
trastō'smyahaṃ kṛpaṇavatsala duḥsahōgra saṃsāracakrakadanādgrasatāṃ praṇītaḥ| baddhaḥ svakarmabhiruśattama tē'ṅghrimūlaṃ prītō'pavargaśaraṇaṃ hvayasē kadā nu||16|| |
yasmātpriyāpriyaviyōgasaṃyōgajanma śōkāgninā sakalayōniṣu dahyamānaḥ| duḥkhauṣadhaṃ tadapi duḥkhamataddhiyāhaṃ bhūmanbhramāmi vada mē tava dāsyayōgam||17|| |
sō'haṃ priyasya suhṛdaḥ paradēvatāyā līlākathāstava nṛsiṃha viriñcagītāḥ| añjastitarmyanugṛṇanguṇavipramuktō durgāṇi tē padayugālayahaṃsasaṅgaḥ||18|| |
bālasya nēha śaraṇaṃ pitarau nṛsiṃha nārtasya cāgadamudanvati majjatō nauḥ| taptasya tatpratividhirya ihāñjasēṣṭas tāvadvibhō tanubhṛtāṃ tvadupēkṣitānām||19|| |
yasminyatō yarhi yēna ca yasya yasmād yasmai yathā yaduta yastvaparaḥ parō vā| bhāvaḥ karōti vikarōti pṛthaksvabhāvaḥ sañcōditastadakhilaṃ bhavataḥ svarūpam||20|| |
māyā manaḥ sṛjati karmamayaṃ balīyaḥ kālēna cōditaguṇānumatēna puṃsaḥ| chandōmayaṃ yadajayārpitaṣōḍaśāraṃ saṃsāracakramaja kō'titarēttvadanyaḥ||21|| |
sa tvaṃ hi nityavijitātmaguṇaḥ svadhāmnā kālō vaśīkṛtavisṛjyavisargaśaktiḥ| cakrē visṛṣṭamajayēśvara ṣōḍaśārē niṣpīḍyamānamupakarṣa vibhō prapannam||22|| |
dṛṣṭā mayā divi vibhō'khiladhiṣṇyapānām āyuḥ śriyō vibhava icchati yānjanō'yam| yē'smatpituḥ kupitahāsavijṛmbhitabhrū visphūrjitēna lulitāḥ sa tu tē nirastaḥ||23|| |
tasmādamūstanubhṛtāmahamāśiṣō'jña āyuḥ śriyaṃ vibhavamaindriyamāviriñcyāt| nēcchāmi tē vilulitānuruvikramēṇa kālātmanōpanaya māṃ nijabhṛtyapārśvam||24|| |
kutrāśiṣaḥ śrutisukhā mṛgatṛṣṇirūpāḥ kvēdaṃ kalēvaramaśēṣarujāṃ virōhaḥ| nirvidyatē na tu janō yadapīti vidvān kāmānalaṃ madhulavaiḥ śamayandurāpaiḥ||25|| |
kvāhaṃ rajaḥprabhava īśa tamō'dhikē'smin jātaḥ surētarakulē kva tavānukampā| na brahmaṇō na tu bhavasya na vai ramāyā yanmē'rpitaḥ śirasi padmakaraḥ prasādaḥ||26|| |
naiṣā parāvaramatirbhavatō nanu syāj jantōryathātmasuhṛdō jagatastathāpi| saṃsēvayā suratarōriva tē prasādaḥ sēvānurūpamudayō na parāvaratvam||27|| |
ēvaṃ janaṃ nipatitaṃ prabhavāhikūpē kāmābhikāmamanu yaḥ prapatanprasaṅgāt| kṛtvātmasātsurarṣiṇā bhagavangṛhītaḥ sō'haṃ kathaṃ nu visṛjē tava bhṛtyasēvām||28|| |
matprāṇarakṣaṇamananta piturvadhaśca manyē svabhṛtyaṛṣivākyamṛtaṃ vidhātum| khaḍgaṃ pragṛhya yadavōcadasadvidhitsus tvāmīśvarō madaparō'vatu kaṃ harāmi||29|| |
ēkastvamēva jagadētamamuṣya yattvam ādyantayōḥ pṛthagavasyasi madhyataśca| sṛṣṭvā guṇavyatikaraṃ nijamāyayēdaṃ nānēva tairavasitastadanupraviṣṭaḥ||30|| |
tvamvā idaṃ sadasadīśa bhavāṃstatō'nyō māyā yadātmaparabuddhiriyaṃ hyapārthā| yadyasya janma nidhanaṃ sthitirīkṣaṇaṃ ca tadvaitadēva vasukālavadaṣṭitarvōḥ||31|| |
nyasyēdamātmani jagadvilayāmbumadhyē śēṣētmanā nijasukhānubhavō nirīhaḥ| yōgēna mīlitadṛgātmanipītanidras turyē sthitō na tu tamō na guṇāṃśca yuṅkṣē||32|| |
tasyaiva tē vapuridaṃ nijakālaśaktyā sañcōditaprakṛtidharmaṇa ātmagūḍham| ambhasyanantaśayanādviramatsamādhēr nābhērabhūtsvakaṇikāvaṭavanmahābjam||33|| |
tatsambhavaḥ kaviratō'nyadapaśyamānas tvāṃ bījamātmani tataṃ sa bahirvicintya| nāvindadabdaśatamapsu nimajjamānō jātē'ṅkurē kathamuhōpalabhēta bījam||34|| |
sa tvātmayōnirativismita āśritō'bjaṃ kālēna tīvratapasā pariśuddhabhāvaḥ| tvāmātmanīśa bhuvi gandhamivātisūkṣmaṃ bhūtēndriyāśayamayē vitataṃ dadarśa||35|| |
ēvaṃ sahasravadanāṅghriśiraḥkarōru nāsādyakarṇanayanābharaṇāyudhāḍhyam| māyāmayaṃ sadupalakṣitasannivēśaṃ dṛṣṭvā mahāpuruṣamāpa mudaṃ viriñcaḥ||36|| |
tasmai bhavānhayaśirastanuvaṃ hi bibhrad vēdadruhāvatibalau madhukaiṭabhākhyau| hatvānayacchrutigaṇāṃśca rajastamaśca sattvaṃ tava priyatamāṃ tanumāmananti||37|| |
itthaṃ nṛtiryagṛṣidēvajhaṣāvatārair lōkānvibhāvayasi haṃsi jagatpratīpān| dharmaṃ mahāpuruṣa pāsi yugānuvṛttaṃ channaḥ kalau yadabhavastriyugō'tha sa tvam||38|| |
naitanmanastava kathāsu vikuṇṭhanātha samprīyatē duritaduṣṭamasādhu tīvram| kāmāturaṃ harṣaśōkabhayaiṣaṇārtaṃ tasminkathaṃ tava gatiṃ vimṛśāmi dīnaḥ||39|| |
jihvaikatō'cyuta vikarṣati māvitṛptā śiśnō'nyatastvagudaraṃ śravaṇaṃ kutaścit| ghrāṇō'nyataścapaladṛkkva ca karmaśaktir bahvyaḥ sapatnya iva gēhapatiṃ lunanti||40|| |
ēvaṃ svakarmapatitaṃ bhavavaitaraṇyām anyōnyajanmamaraṇāśanabhītabhītam| paśyanjanaṃ svaparavigrahavairamaitraṃ hantēti pāracara pīpṛhi mūḍhamadya||41|| |
kō nvatra tē'khilagurō bhagavanprayāsa uttāraṇē'sya bhavasambhavalōpahētōḥ| mūḍhēṣu vai mahadanugraha ārtabandhō kiṃ tēna tē priyajanānanusēvatāṃ naḥ||42|| |
naivōdvijē para duratyayavaitaraṇyās tvadvīryagāyanamahāmṛtamagnacittaḥ| śōcē tatō vimukhacētasa indriyārtha māyāsukhāya bharamudvahatō vimūḍhān||43|| |
prāyēṇa dēva munayaḥ svavimuktikāmā maunaṃ caranti vijanē na parārthaniṣṭhāḥ| naitānvihāya kṛpaṇānvimumukṣa ēkō nānyaṃ tvadasya śaraṇaṃ bhramatō'nupaśyē||44|| |
yanmaithunādigṛhamēdhisukhaṃ hi tucchaṃ kaṇḍūyanēna karayōriva duḥkhaduḥkham| tṛpyanti nēha kṛpaṇā bahuduḥkhabhājaḥ kaṇḍūtivanmanasijaṃ viṣahēta dhīraḥ||45|| |
maunavrataśrutatapō'dhyayanasvadharma vyākhyārahōjapasamādhaya āpavargyāḥ| prāyaḥ paraṃ puruṣa tē tvajitēndriyāṇāṃ vārtā bhavantyuta na vātra tu dāmbhikānām||46|| |
rūpē imē sadasatī tava vēdasṛṣṭē bījāṅkurāviva na cānyadarūpakasya| yuktāḥ samakṣamubhayatra vicakṣantē tvāṃ yōgēna vahnimiva dāruṣu nānyataḥ syāt||47|| |
tvaṃ vāyuragniravanirviyadambu mātrāḥ prāṇēndriyāṇi hṛdayaṃ cidanugrahaśca| sarvaṃ tvamēva saguṇō viguṇaśca bhūman nānyattvadastyapi manōvacasā niruktam||48|| |
naitē guṇā na guṇinō mahadādayō yē sarvē manaḥ prabhṛtayaḥ sahadēvamartyāḥ| ādyantavanta urugāya vidanti hi tvām ēvaṃ vimṛśya sudhiyō viramanti śabdāt||49|| |
tattē'rhattama namaḥ stutikarmapūjāḥ karma smṛtiścaraṇayōḥ śravaṇaṃ kathāyām| saṃsēvayā tvayi vinēti ṣaḍaṅgayā kiṃ bhaktiṃ janaḥ paramahaṃsagatau labhēta||50|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ saptamaskandhē navamē'dhyāyē śrī prahlādakṛta nṛsiṃhastutiḥ sampūrṇaḥ||
gajēndramōkṣastōtram
śrīgajēndra uvāca
ōṃ namō bhagavatē tasmai yata ētaccidātmakam| puruṣāyādibījāya parēśāyābhidhīmahi||2|| |
yasminnidaṃ yataścēdaṃ yēnēdaṃ ya idaṃ svayam| yō'smātparasmācca parastaṃ prapadyē svayambhuvam||3|| |
yaḥ svātmanīdaṃ nijamāyayārpitaṃ kvacidvibhātaṃ kva ca tattirōhitam| aviddhadṛksākṣyubhayaṃ tadīkṣatē sa ātmamūlō'vatu māṃ parātparaḥ||4|| |
kālēna pañcatvamitēṣu kṛtsnaśō lōkēṣu pālēṣu ca sarvahētuṣu| tamastadāsīdgahanaṃ gabhīraṃ yastasya pārē'bhivirājatē vibhuḥ||5|| |
na yasya dēvā ṛṣayaḥ padaṃ vidurjantuḥ punaḥ kō'rhati gantumīritum| yathā naṭasyākṛtibhirvicēṣṭatō duratyayānukramaṇaḥ sa māvatu||6|| |
didṛkṣavō yasya padaṃ sumaṅgalaṃ vimuktasaṅgā munayaḥ susādhavaḥ| carantyalōkavratamavraṇaṃ vanē bhūtātmabhūtāḥ suhṛdaḥ sa mē gatiḥ||7|| |
na vidyatē yasya ca janma karma vā na nāmarūpē guṇadōṣa ēva vā| tathāpi lōkāpyayasambhavāya yaḥ svamāyayā tānyanukālamṛcchati||8|| |
tasmai namaḥ parēśāya brahmaṇē'nantaśaktayē| arūpāyōrurūpāya nama āścaryakarmaṇē||9|| |
nama ātmapradīpāya sākṣiṇē paramātmanē| namō girāṃ vidūrāya manasaścētasāmapi||10|| |
sattvēna pratilabhyāya naiṣkarmyēṇa vipaścitā| namaḥ kaivalyanāthāya nirvāṇasukhasaṃvidē||11|| |
namaḥ śāntāya ghōrāya mūḍhāya guṇadharmiṇē| nirviśēṣāya sāmyāya namō jñānaghanāya ca||12|| |
kṣētrajñāya namastubhyaṃ sarvādhyakṣāya sākṣiṇē| puruṣāyātmamūlāya mūlaprakṛtayē namaḥ||13|| |
sarvēndriyaguṇadraṣṭrē sarvapratyayahētavē| asatā cchāyayōktāya sadābhāsāya tē namaḥ||14|| |
namō namastē'khilakāraṇāya niṣkāraṇāyādbhutakāraṇāya| sarvāgamāmnāyamahārṇavāya namō'pavargāya parāyaṇāya||15|| |
guṇāraṇicchannaciduṣmapāya tatkṣōbhavisphūrjitamānasāya| naiṣkarmyabhāvēna vivarjitāgama svayaṃprakāśāya namaskarōmi||16|| |
mādṛkprapannapaśupāśavimōkṣaṇāya muktāya bhūrikaruṇāya namō'layāya| svāṃśēna sarvatanubhṛnmanasi pratīta pratyagdṛśē bhagavatē bṛhatē namastē||17|| |
ātmātmajāptagṛhavittajanēṣu saktairduṣprāpaṇāya guṇasaṅgavivarjitāya| muktātmabhiḥ svahṛdayē paribhāvitāya jñānātmanē bhagavatē nama īśvarāya||18|| |
yaṃ dharmakāmārthavimuktikāmā bhajanta iṣṭāṃ gatimāpnuvanti| kiṃ cāśiṣō rātyapi dēhamavyayaṃ karōtu mē'dabhradayō vimōkṣaṇam||19|| |
ēkāntinō yasya na kañcanārthaṃ vāñchanti yē vai bhagavatprapannāḥ| atyadbhutaṃ taccaritaṃ sumaṅgalaṃ gāyanta ānandasamudramagnāḥ||20|| |
tamakṣaraṃ brahma paraṃ parēśamavyaktamādhyātmikayōgagamyam| atīndriyaṃ sūkṣmamivātidūramanantamādyaṃ paripūrṇamīḍē||21|| |
yasya brahmādayō dēvā vēdā lōkāścarācarāḥ| nāmarūpavibhēdēna phalgvyā ca kalayā kṛtāḥ||22|| |
yathārciṣō'gnēḥ saviturgabhastayō niryānti saṃyāntyasakṛtsvarōciṣaḥ| tathā yatō'yaṃ guṇasampravāhō buddhirmanaḥ khāni śarīrasargāḥ||23|| |
sa vai na dēvāsuramartyatiryaṅna strī na ṣaṇḍhō na pumānna jantuḥ| nāyaṃ guṇaḥ karma na sanna cāsanniṣēdhaśēṣō jayatādaśēṣaḥ||24|| |
jijīviṣē nāhamihāmuyā kimantarbahiścāvṛtayēbhayōnyā| icchāmi kālēna na yasya viplavastasyātmalōkāvaraṇasya mōkṣam||25|| |
sō'haṃ viśvasṛjaṃ viśvamaviśvaṃ viśvavēdasam| viśvātmānamajaṃ brahma praṇatō'smi paraṃ padam||26|| |
yōgarandhitakarmāṇō hṛdi yōgavibhāvitē| yōginō yaṃ prapaśyanti yōgēśaṃ taṃ natō'smyaham||27|| |
namō namastubhyamasahyavēga śaktitrayāyākhiladhīguṇāya| prapannapālāya durantaśaktayē kadindriyāṇāmanavāpyavartmanē||28|| |
nāyaṃ vēda svamātmānaṃ yacchaktyāhaṃ dhiyā hatam| taṃ duratyayamāhātmyaṃ bhagavantamitō'smyaham||29|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ aṣṭamaskandhē tṛtīyē'dhyāyē śrī gajēndrakṛta bhagavatstōtraṃ sampūrṇam||
vāmanastōtram
śrī aditiruvāca
yajñēśa yajñapuruṣācyuta tīrthapāda tīrthaśravaḥ śravaṇamaṅgalanāmadhēya| āpannalōkavṛjinōpaśamōdayādya śaṃ naḥ kṛdhīśa bhagavannasi dīnanāthaḥ||1|| |
viśvāya viśvabhavanasthitisaṃyamāya svairaṃ gṛhītapuruśaktiguṇāya bhūmnē| svasthāya śaśvadupabṛṃhitapūrṇabōdha vyāpāditātmatamasē harayē namastē||2|| |
āyuḥ paraṃ vapurabhīṣṭamatulyalakṣmīr dyōbhūrasāḥ sakalayōgaguṇāstrivargaḥ| jñānaṃ ca kēvalamananta bhavanti tuṣṭāt tvattō nṛṇāṃ kimu sapatnajayādirāśīḥ||3|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ aṣṭamaskandhē saptadaśē'dhyāyē śrī aditikṛta vāmanastōtram sampūrṇam||
gōpya ūcuḥ
avyādajō'ṅghri maṇimāṃstava jānvathōrū yajñō'cyutaḥ kaṭitaṭaṃ jaṭharaṃ hayāsyaḥ| hṛtkēśavastvadura īśa inastu kaṇṭhaṃ viṣṇurbhujaṃ mukhamurukrama īśvaraḥ kam||1|| |
cakryagrataḥ sahagadō harirastu paścāt +tvatpārśvayōrdhanurasī madhuhā'janaśca| kōṇēṣu śaṅkha urugāya uparyupēndraḥ tārkṣyaḥ kṣitau haladharaḥ puruṣaḥ samantāt||2|| |
indriyāṇi hṛṣīkēśaḥ prāṇānnārāyaṇō'vatu| śvētadvīpapatiścittaṃ manō yōgēśvarō'vatu||3|| |
pṛśnigarbhastu tē buddhimātmānaṃ bhagavānparaḥ| krīḍantaṃ pātu gōvindaḥ śayānaṃ pātu mādhavaḥ||4|| |
vrajantamavyādvaikuṇṭha āsīnaṃ tvāṃ śriyaḥ patiḥ| bhuñjānaṃ yajñabhukpātu sarvagrahabhayaṅkaraḥ||5|| |
ḍākinyō yātudhānyaśca kuṣmāṇḍā yē'rbhakagrahāḥ| bhūtaprētapiśācāśca yakṣarakṣōvināyakāḥ||6|| |
kōṭarā rēvatī jyēṣṭhā pūtanā mātṛkādayaḥ| unmādā yē hyapasmārā dēhaprāṇēndriyadruhaḥ||7|| |
svapnadṛṣṭā mahōtpātā vṛddhā bālagrahāśca yē| sarvē naśyantu tē viṣṇōrnāmagrahaṇabhīravaḥ||8|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ daśamaskandhē ṣaṣṭhamē'dhyāyē gōpīkṛtabālarakṣā sampūrṇā||
gōpikāgītam
gōpya ūcuḥ
jayati tē'dhikaṃ janmanā vrajaḥ śrayata indirā śaśvadatra hi| dayita dṛśyatāṃ dikṣu tāvakāstvayi dhṛtāsavastvāṃ vicinvatē||1|| |
śaradudāśayē sādhujātasat sarasijōdaraśrīmuṣā dṛśā| suratanātha tē'śulkadāsikā varada nighnatō nēha kiṃ vadhaḥ||2|| |
viṣajalāpyayādvyālarākṣasādvarṣamārutādvaidyutānalāt| vṛṣamayātmajādviśvatō bhayādṛṣabha tē vayaṃ rakṣitā muhuḥ||3|| |
na khalu gōpīkānandanō bhavānakhiladēhināmantarātmadṛk| vikhanasārthitō viśvaguptayē sakha udēyivānsātvatāṃ kulē||4|| |
viracitābhayaṃ vṛṣṇidhūrya tē caraṇamīyuṣāṃ saṃsṛtērbhayāt| karasarōruhaṃ kānta kāmadaṃ śirasi dhēhi naḥ śrīkaragraham||5|| |
vrajajanārtihanvīra yōṣitāṃ nijajanasmayadhvaṃsanasmita| bhaja sakhē bhavatkiṅkarīḥ sma nō jalaruhānanaṃ cāru darśaya||6|| |
praṇatadēhināṃ pāpakarṣaṇaṃ tṛṇacarānugaṃ śrīnikētanam| phaṇiphaṇārpitaṃ tē padāmbujaṃ kṛṇu kucēṣu naḥ kṛndhi hṛcchayam||7|| |
madhurayā girā valguvākyayā budhamanōjñayā puṣkarēkṣaṇa| vidhikarīrimā vīra muhyatīradharasīdhunāpyāyayasva naḥ||8|| |
tava kathāmṛtaṃ taptajīvanaṃ kavibhirīḍitaṃ kalmaṣāpaham| śravaṇamaṅgalaṃ śrīmadātataṃ bhuvi gṛṇanti yē bhūridā janāḥ||9|| |
prahasitaṃ priyaprēmavīkṣaṇaṃ viharaṇaṃ ca tē dhyānamaṅgalam| rahasi saṃvidō yā hṛdi spṛśaḥ kuhaka nō manaḥ kṣōbhayanti hi||10|| |
calasi yadvrajāccārayanpaśūnnalinasundaraṃ nātha tē padam| śilatṛṇāṅkuraiḥ sīdatīti naḥ kalilatāṃ manaḥ kānta gacchati||11|| |
dinaparikṣayē nīlakuntalairvanaruhānanaṃ bibhradāvṛtam| ghanarajasvalaṃ darśayanmuhurmanasi naḥ smaraṃ vīra yacchasi||12|| |
praṇatakāmadaṃ padmajārcitaṃ dharaṇimaṇḍanaṃ dhyēyamāpadi| caraṇapaṅkajaṃ śantamaṃ ca tē ramaṇa naḥ stanēṣvarpayādhihan||13|| |
suratavardhanaṃ śōkanāśanaṃ svaritavēṇunā suṣṭhu cumbitam| itararāgavismāraṇaṃ nṛṇāṃ vitara vīra nastē'dharāmṛtam||14|| |
aṭati yadbhavānahni kānanaṃ truṭi yugāyatē tvāmapaśyatām| kuṭilakuntalaṃ śrīmukhaṃ ca tē jaḍa udīkṣatāṃ pakṣmakṛddṛśām||15|| |
patisutānvayabhrātṛbāndhavānativilaṅghya tē'ntyacyutāgatāḥ| gatividastavōdgītamōhitāḥ kitava yōṣitaḥ kastyajēnniśi||16|| |
rahasi saṃvidaṃ hṛcchayōdayaṃ prahasitānanaṃ prēmavīkṣaṇam| bṛhaduraḥ śriyō vīkṣya dhāma tē muhuratispṛhā muhyatē manaḥ||17|| |
vrajavanaukasāṃ vyaktiraṅga tē vṛjinahantryalaṃ viśvamaṅgalam| tyaja manākca nastvatspṛhātmanāṃ svajanahṛdrujāṃ yanniṣūdanam||18|| |
yattē sujātacaraṇāmburuhaṃ stanēṣu bhītāḥ śanaiḥ priya dadhīmahi karkaśēṣu tēnāṭavīmaṭasi tadvyathatē na kiṃ svit kūrpādibhirbhramati dhīrbhavadāyuṣāṃ naḥ||19|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ daśamaskandhē pūrvārdhē gōpikāgītaṃ nāma ēkatriṃśō'dhyāyaḥ||
akrūrakṛta viṣṇu stōtram
śrīakrūra uvāca
natō'smyahaṃ tvākhilahētuhētuṃ nārāyaṇaṃ pūruṣamādyamavyayam| yannābhijātādaravindakōṣādbrahmāvirāsīdyata ēṣa lōkaḥ||1|| |
bhūstōyamagniḥ pavanaṃ khamādirmahānajādirmana indriyāṇi| sarvēndriyārthā vibudhāśca sarvē yē hētavastē jagatō'ṅgabhūtāḥ||2|| |
naitē svarūpaṃ vidurātmanastē hyajādayō'nātmatayā gṛhītaḥ| ajō'nubaddhaḥ sa guṇairajāyā guṇātparaṃ vēda na tē svarūpam||3|| |
tvāṃ yōginō yajantyaddhā mahāpuruṣamīśvaram| sādhyātmaṃ sādhibhūtaṃ ca sādhidaivaṃ ca sādhavaḥ||4|| |
trayyā ca vidyayā kēcittvāṃ vai vaitānikā dvijāḥ| yajantē vitatairyajñairnānārūpāmarākhyayā||5|| |
ēkē tvākhilakarmāṇi sannyasyōpaśamaṃ gatāḥ| jñāninō jñānayajñēna yajanti jñānavigraham||6|| |
anyē ca saṃskṛtātmānō vidhinābhihitēna tē| yajanti tvanmayāstvāṃ vai bahumūrtyēkamūrtikam||7|| |
tvāmēvānyē śivōktēna mārgēṇa śivarūpiṇam| bahvācāryavibhēdēna bhagavantarnupāsatē||8|| |
sarva ēva yajanti tvāṃ sarvadēvamayēśvaram| yē'pyanyadēvatābhaktā yadyapyanyadhiyaḥ prabhō||9|| |
yathādriprabhavā nadyaḥ parjanyāpūritāḥ prabhō| viśanti sarvataḥ sindhuṃ tadvattvāṃ gatayō'ntataḥ||10|| |
sattvaṃ rajastama iti bhavataḥ prakṛtērguṇāḥ| tēṣu hi prākṛtāḥ prōtā ābrahmasthāvarādayaḥ||11|| |
tubhyaṃ namastē tvaviṣaktadṛṣṭayē sarvātmanē sarvadhiyāṃ ca sākṣiṇē| guṇapravāhō'yamavidyayā kṛtaḥ pravartatē dēvanṛtiryagātmasu||12|| |
agnirmukhaṃ tē'vaniraṅghrirīkṣaṇaṃ sūryō nabhō nābhirathō diśaḥ śrutiḥ| dyauḥ kaṃ surēndrāstava bāhavō'rṇavāḥ kukṣirmarutprāṇabalaṃ prakalpitam||13|| |
rōmāṇi vṛkṣauṣadhayaḥ śirōruhā mēghāḥ parasyāsthinakhāni tē'drayaḥ| nimēṣaṇaṃ rātryahanī prajāpatir mēḍhrastu vṛṣṭistava vīryamiṣyatē||14|| |
tvayyavyayātmanpuruṣē prakalpitā lōkāḥ sapālā bahujīvasaṅkulāḥ| yathā jalē sañjihatē jalaukasō'pyudumbarē vā maśakā manōmayē||15|| |
yāni yānīha rūpāṇi krīḍanārthaṃ bibharṣi hi| tairāmṛṣṭaśucō lōkā mudā gāyanti tē yaśaḥ||16|| |
||daśāvatārastutiḥ||
namaḥ kāraṇamatsyāya pralayābdhicarāya ca| hayaśīrṣṇē namastubhyaṃ madhukaiṭabhamṛtyavē||17|| |
akūpārāya bṛhatē namō mandaradhāriṇē| kṣityuddhāravihārāya namaḥ śūkaramūrtayē||18|| |
namastē'dbhutasiṃhāya sādhulōkabhayāpaha| vāmanāya namastubhyaṃ krāntatribhuvanāya ca||19|| |
namō bhṛguṇāṃ patayē dṛptakṣatravanacchidē| namastē raghuvaryāya rāvaṇāntakarāya ca||20|| |
namastē vāsudēvāya namaḥ saṅkarṣaṇāya ca| pradyumnāyāniruddhāya sātvatāṃ patayē namaḥ||21|| |
namō buddhāya śuddhāya daityadānavamōhinē| mlēcchaprāyakṣatrahantrē namastē kalkirūpiṇē||22|| |
||daśāvatārastutiḥ sampūrṇaḥ||
bhagavanjīvalōkō'yaṃ mōhitastava māyayā| ahaṃ mamētyasadgrāhō bhrāmyatē karmavartmasu||23|| |
ahaṃ cātmātmajāgāra dārārthasvajanādiṣu| bhramāmi svapnakalpēṣu mūḍhaḥ satyadhiyā vibhō||24|| |
anityānātmaduḥkhēṣu viparyayamatirhyaham| dvandvārāmastamōviṣṭō na jānē tvātmanaḥ priyam||25|| |
yathābudhō jalaṃ hitvā praticchannaṃ tadudbhavaiḥ| abhyēti mṛgatṛṣṇāṃ vai tadvattvāhaṃ parāṅmukhaḥ||26|| |
nōtsahē'haṃ kṛpaṇadhīḥ kāmakarmahataṃ manaḥ| rōddhuṃ pramāthibhiścākṣairhriyamāṇamitastataḥ||27|| |
sō'haṃ tavāṅghryupagatō'smyasatāṃ durāpaṃ taccāpyahaṃ bhavadanugraha īśa manyē| puṃsō bhavēdyarhi saṃsaraṇāpavargas tvayyabjanābha sadupāsanayā matiḥ syāt||28|| |
namō vijñānamātrāya sarvapratyayahētavē| puruṣēśapradhānāya brahmaṇē'nantaśaktayē||29|| |
namastē vāsudēvāya sarvabhūtakṣayāya ca hṛṣīkēśa namastubhyaṃ prapannaṃ pāhi māṃ prabhō||30|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ daśamaskandhē catvāriṃśattamē'dhyāyē śrī akrūrakṛta viṣṇustōtraṃ sampūrṇaṃ||
mucukundastutiḥ
śrīmucukunda uvāca
vimōhitō'yaṃ jana īśa māyayā tvadīyayā tvāṃ na bhajatyanarthadṛk| sukhāya duḥkhaprabhavēṣu sajjatē gṛhēṣu yōṣitpuruṣaśca vañcitaḥ||45|| |
labdhvā janō durlabhamatra mānuṣaṃ kathañcidavyaṅgamayatnatō'nagha| pādāravindaṃ na bhajatyasanmatir gṛhāndhakūpē patitō yathā paśuḥ||46|| |
mamaiṣa kālō'jita niṣphalō gatō rājyaśriyōnnaddhamadasya bhūpatēḥ| martyātmabuddhēḥ sutadārakōśabhūṣvāsajjamānasya durantacintayā||47|| |
kalēvarē'sminghaṭakuḍyasannibhē nirūḍhamānō naradēva ityaham| vṛtō rathēbhāśvapadātyanīkapair gāṃ paryaṭaṃstvāgaṇayansudurmadaḥ||48|| |
pramattamuccairitikṛtyacintayā pravṛddhalōbhaṃ viṣayēṣu lālasam| tvamapramattaḥ sahasābhipadyasē kṣullēlihānō'hirivākhumantakaḥ||49|| |
purā rathairhēmapariṣkṛtaiścaran mataṃ gajairvā naradēvasaṃjñitaḥ| sa ēva kālēna duratyayēna tē kalēvarō viṭkṛmibhasmasaṃjñitaḥ||50|| |
nirjitya dikcakramabhūtavigrahō varāsanasthaḥ samarājavanditaḥ| gṛhēṣu maithunyasukhēṣu yōṣitāṃ krīḍāmṛgaḥ pūruṣa īśa nīyatē||51|| |
karōti karmāṇi tapaḥsuniṣṭhitō nivṛttabhōgastadapēkṣayādadat| punaśca bhūyāsamahaṃ svarāḍiti pravṛddhatarṣō na sukhāya kalpatē||52|| |
bhavāpavargō bhramatō yadā bhavējjanasya tarhyacyuta satsamāgamaḥ| satsaṅgamō yarhi tadaiva sadgatau parāvarēśē tvayi jāyatē matiḥ||53|| |
manyē mamānugraha īśa tē kṛtō rājyānubandhāpagamō yadṛcchayā| yaḥ prārthyatē sādhubhirēkacaryayā vanaṃ vivikṣadbhirakhaṇḍabhūmipaiḥ||54|| |
na kāmayē'nyaṃ tava pādasēvanādakiñcanaprārthyatamādvaraṃ vibhō| ārādhya kastvāṃ hyapavargadaṃ harē vṛṇīta āryō varamātmabandhanam||55|| |
tasmādvisṛjyāśiṣa īśa sarvatō rajastamaḥsattvaguṇānubandhanāḥ| nirañjanaṃ nirguṇamadvayaṃ paraṃ tvāṃ jñāptimātraṃ puruṣaṃ vrajāmyaham||56|| |
ciramiha vṛjinārtastapyamānō'nutāpair avitṛṣaṣaḍamitrō'labdhaśāntiḥ kathañcit| śaraṇada samupētastvatpadābjaṃ parātman abhayamṛtamaśōkaṃ pāhi māpannamīśa||57|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ daśamaskandhē ēkapañcāśatatamē'dhyāyē śrī mucukundakṛta kṛṣṇastutiḥ sampūrṇaḥ||
rukmiṇī sandēśaḥ
śrīrukmiṇyuvāca
śrutvā guṇānbhuvanasundara śṛṇvatāṃ tē nirviśya karṇavivarairharatō'ṅgatāpam| rūpaṃ dṛśāṃ dṛśimatāmakhilārthalābhaṃ tvayyacyutāviśati cittamapatrapaṃ mē||37|| |
kā tvā mukunda mahatī kulaśīlarūpa vidyāvayōdraviṇadhāmabhirātmatulyam| dhīrā patiṃ kulavatī na vṛṇīta kanyā kālē nṛsiṃha naralōkamanō'bhirāmam||38|| |
tanmē bhavānkhalu vṛtaḥ patiraṅga jāyām ātmārpitaśca bhavatō'tra vibhō vidhēhi| mā vīrabhāgamabhimarśatu caidya ārād gōmāyuvanmṛgapatērbalimambujākṣa||39|| |
pūrtēṣṭadattaniyamavratadēvavipra gurvarcanādibhiralaṃ bhagavānparēśaḥ| ārādhitō yadi gadāgraja ētya pāṇiṃ gṛhṇātu mē na damaghōṣasutādayō'nyē||40|| |
śvō bhāvini tvamajitōdvahanē vidarbhān guptaḥ samētya pṛtanāpatibhiḥ parītaḥ| nirmathya caidyamagadhēndrabalaṃ prasahya māṃ rākṣasēna vidhinōdvaha vīryaśulkām||41|| |
antaḥpurāntaracarīmanihatya bandhūn tvāmudvahē kathamiti pravadāmyupāyam| pūrvēdyurasti mahatī kuladēvayātrā yasyāṃ bahirnavavadhūrgirijāmupēyāt||42|| |
yasyāṅghripaṅkajarajaḥsnapanaṃ mahāntō vāñchantyumāpatirivātmatamō'pahatyai| yarhyambujākṣa na labhēya bhavatprasādaṃ jahyāmasūnvratakṛśānśatajanmabhiḥ syāt||43|| |
brāhmaṇa uvāca
ityētē guhyasandēśā yadudēva mayāhṛtāḥ vimṛśya kartuṃ yaccātra kriyatāṃ tadanantaram||44|| |
||iti śrīmadbhāgavatē mahāpurāṇē pāramahaṃsyāṃ saṃhitāyāṃ daśamaskandhē dvipañcāśatatamē'dhyāyē śrī rukmiṇīsandēśaḥ sampūrṇaḥ||
No comments:
Post a Comment